Home Thế giới Các nhà khoa học nghiên cứu thành công công cụ điều khiển sét

Các nhà khoa học nghiên cứu thành công công cụ điều khiển sét

by Phạm Thư




Scientists say they have developed a system that uses machine learning to predict when and where lightning will strike.

Các nhà khoa học cho biết họ đã tạo ra một hệ thống sử dụng học máy (machine learning) để dự đoán thời gian và địa điểm sét đánh.

Researchers report the system is able to predict lightning strikes up to 30 minutes before they happen within a 30-kilometer area.

Các nhà nghiên cứu tuyên bố rằng hệ thống có thể đoán trước sét đánh tối đa 30 phút trước khi chúng xảy ra trong khu vực rộng 30km.

The research was led by engineers from the Swiss Federal Institute of Technology in Lausanne, Switzerland. The results were reported in the publication Climate and Atmospheric Science.

Cuộc nghiên cứu được dẫn dắt bởi các kỹ sư đến từ Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ tại Lausanne, Thụy Sĩ. Các kết quả đã được công bố trên ấn phẩm Climate and Atmospheric Science (Khoa học Khí hậu và Khí quyển).

Lightning is a strong burst of electricity in the atmosphere. It is one of the oldest observed weather events on Earth. It can strike between clouds or between a cloud and the ground. Since lightning carries an extremely powerful electrical charge, it can be destructive and deadly.

Sét là một cú nổ điện mạnh trong không khí. Đây là một trong số những hiện tượng thời tiết lâu đời nhất được quan sát trên Trái Đất. Nó sẽ đánh giữa các đám mây hoặc giữa mây và mặt đất. Khi sét mang theo một lượng điện tích khổng lồ, nó có thể có sức phá hoại cao và nguy hiểm chết người.

It is difficult to know exactly how many people die of lightning-related causes. European researchers have estimated that between 6,000 and 24,000 people are killed by lightning worldwide each year. The strikes can also cause power outages, destroy property, damage electrical equipment and start forest fires.

Rất khó để biết được chính xác bao nhiều đã chết bởi các nguyên nhân liên quan đến sét. Các nhà nghiên cứu châu Âu đã ước tính rằng số người bị giết bởi sét vào khoảng 6,000 đến 24,000 mỗi năm trên toàn thế giới. Các cú sét đánh có thể gây ra hiện tượng cúp điện, phá hoại tài sản, hư hỏng các thiết bị điện và gây ra cháy rừng.

For this reason, climate scientists have long sought to develop methods to predict and control lightning. In the United States and other places, ground-based sensing devices are used to identify strikes as they happen. But, no system has been created to effectively predict or stop lightning.

Bởi vì nguyên nhân này, các nhà khoa học khí hậu từ lâu đã tìm cách phát triển các phương pháp để dự đoán và điều khiển sét. Tại Hoa Kỳ và những nơi khác, các thiết bị cảm biến mặt đất được sử dụng để xác định các cú đánh khi chúng xảy ra. Nhưng không có hệ thống nào được tạo ra để dự đoán hoặc ngăn chặn sét một cách hiệu quả.

The system tested in the experiments uses a combination of data from weather stations and machine learning methods. The researchers developed a prediction model that was trained to recognize weather conditions that were likely to cause lightning.

Hệ thống được thử nghiệm trong các thí nghiệm sử dụng một loạt thông tin từ các trạm thời tiết và các phương pháp máy học. Các nhà nghiên cứu đã phát triển một mô hình (máy học) dự đoán, được đào tạo để nhận biết các điều kiện thời tiết có thể gây ra sét.

Sét có thể gây ra thiệt hại về người và của một cách nghiêm trọng.

The model was created with data collected over a 12-year period from 12 Swiss weather stations in cities and mountain areas. The data related to four main surface conditions: air pressure, air temperature, relative humidity and wind speed.

Mô hình này đã được tạo ra bởi dữ liệu thu thập được trong khoảng thời gian 12 năm từ 12 trạm thời tiết Thụy Sĩ khác nhau tại các thành phố và vùng núi. Dữ liệu này gồm 4 điều kiện bề mặt chính: áp suất không khí, nhiệt độ không khí, độ ẩm tương đối và tốc độ gió.

The atmospheric data was placed into a machine learning algorithm, which compared it to records of lightning strikes. Researchers say the algorithm was then able to learn the conditions under which lightning happens.

Dữ liệu khí hậu này được lưu trữ tại một thuật toán máy học, so sánh dữ liệu của nó với những ghi nhận về sét đánh. Các nhà nghiên cứu cho biết thuật toán này sau đó có thể tìm hiểu về những điều kiện xảy ra sét.

“Once trained, the system made predictions that proved correct almost 80 percent of the time,” the Swiss Federal Institute of Technology said in a statement. “It can now be used anywhere.”

“Một khi được đào tạo, hệ thống sẽ đưa ra các dự đoán, đã được chứng minh là đúng đến gần 80% thời gian xảy ra sét,” Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ chia sẻ trong lời tuyên bố của mình. “Giờ nó có thể được sử dụng ở bất cứ đâu.”

Amirhossein Mostajabi is a PhD student at the institute who led the development of the method. He said current systems for gathering such data are slow and complex and require costly collection equipment like radar or satellites.

Amirhossein Mostajabi là nghiên cứu sinh tại viện, người đã dẫn dắt sự phát triển của phương pháp này. Anh cho biết hệ thống thu thập những dữ liệu như vậy hiện tại còn chậm và phức tạp và yêu cầu những thiết bị thu thập đắt đỏ như rada hoặc vệ tinh.

“Our method uses data that can be obtained from any weather station,” Mostajabi said. This will improve data collection in very remote areas not covered by radar and satellite or in places where communication systems have been cut, he added.

“Phương pháp của cúng tôi sử dụng dữ liệu được thu thập từ bất cứ trạm thời tiết nào,” Mostajabi chia sẻ. Anh cho biết thêm, điều này sẽ cải tiến bộ dữ liệu tại nhiều vùng sâu vùng xa, không nằm trong tầm phủ sóng của rada và vệ tinh hay tại những nơi mà phương tiện truyền thông đã bị gỡ bõ.

The researchers plan to keep developing the technology in partnership with a European effort that aims to create a lightning protection system. The effort is called the European Laser Lightning Rod project.

Các nhà nghiên cứu lên kế hoạch tiếp tục phát triển công nghệ này, hợp tác cùng với sự tác động từ châu Âu, hướng đến mục tiêu tạo ra một hệ thống chống sét. Kết quả của sự nỗ lực này được đặt tên là dự án European Laser Lightning Rod.

Scientists working on the Paris-based project are experimenting with a laser technology that could someday control lightning activity. The idea is that powerful, ground-based lasers can be positioned in the sky to direct energy from lightning.

Các nhà khoa học nghiên cứu về dự án tại Paris đang thử nghiệm một công nghệ tia laser mà có thể điều khiển hoạt động của sét trong tương lai. Ý tưởng này như sau: các tia laser mạnh từ mặt đất sẽ được định vị trên trời để để điều hướng điện tích từ tia sét.

The experiments involve the use of lasers to transfer lightning charges from clouds to the ground. The method uses a lightning rod placed at the base of the laser to take in electrical charges from lightning in the clouds.

Cuộc thí nghiệm bao gồm việc sử dụng tia laser để chuyển năng lượng sét từ mây xuống mặt đất. Phương pháp này sử dụng một cột thu lôi đặt tại đuôi của tia laser để hút điện tích từ tia sét trên mây.

Researchers say laboratory testing has shown that lasers can be used as a way to guide lightning to a direct, safe path to the ground. They hope that such technology can one day be deployed as protection against lightning strikes. Possible uses could be at power plants, airports or places where large crowds gather.

Các nhà kha học cho biết thử nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy rằng các tia laser có thể sử dụng như một cách đề hướng tia sét theo một con đường trực tiếp, an toàn xuống mặt đất. Họ mong rằng công nghệ này một ngày nào đó có thể trở thành công cụ chống sét đánh. Những nơi sử dụng công nghệ này một cách khả thi gồm nhà máy điện, sân bay, hoặc những nơi tập trung đông người.

Nguồn: VOA

New words:

algorithm – n. a set of steps that are followed in order to solve a mathematical problem or to complete a computer process

obtain – v. to get something

remote – adj. far away

transfer – v. move something from one place to another

lightning rod –n. a tall pole usually of metal that is meant to draw lightening strikes into the ground.

atmospheric – adj. relating to the air or to the atmosphere

humidity – n. a measurement of how much water there is in the air

Xem thêm:

You may also like

Leave a Comment